Qauyimadjutinga

2012mi, Nunavut Taanranut Maliganganik Ihivriuqtut Qauyinahuaqtut Katimayiingit naunaiqtitaa Nutaamik Qanuriliurutikhaq: Nutqaqtitauyuq Qayangnautinganik, taiguagakhaq naunaiyaqtaa ungahiktumut piyuq uqaqatigiikniq ilaupkaiyuq tamaita Nunavunmi nunallaangit. Tikinnahuarutilluanga taiguagakhap pitquyauluni piyuq uumunnga Taanranut Maligaq, unalu pitqulluarhimayut ikikliyuumiutigiami imiqmit piyut qayangnarutingit, ayuirhaqlugit inuit nakuyumik imiqtukhat qayangnaitqiavyaktunikluuniit aturninnga imiqnik.

Amigaittut hilataanit pipkaidjutiyut imiriami aturninnga aadlatqiituq Nunavunmi naunaiqhugu aadlanut nunat Kaanatami. Ilangit hapkuat ilaliutihimayut ilingainiq, tammaqtaa kinauyaakhaminik, qanuqtut igluqatinga, ahinunngaulimainmat ungahikpallaaqmat nuna, pihimmmaqtuq qangaraaluk tadjalu qugluumadjutinga ayurharutigiliqtaanik, inugluhuinnaqtauyuq.

Nutqaqtitauyuq Qayangnautinganik ilitariyait ihumaalutingit inungnit imiinnarumik humaagiyaurutigiyuq amihunut inungnut Nunavunmi. Nunavummiut naunaiqtait amigaiqtuq imiinnaqhimmaaqtuq aadlanut nunanut kaanatamit, pipkaidjutigiyuq pitquhiq talvani “qayangnarutauqpiaqtuq” imiiqtut, akhuraaluk imiqtunik unalu imiinnaqhimmaaqtuq, humaagiyaungiqtut imiliraangamik. Uumunnga piyuq Nutqaqtitauyuq Qayangnautinganik, una imiinaqtuq pitquhiq munariyakhaa amigaitpiaqtumik qaffiuyut inuit, ilagiiktut inungnullu ayurhautigiyauyut. Ninngainnaqniq ihumaalutigiyaulluaqtuq, tamainnit irhinaqtumik ihuinnaaqtuq nampangit amigairuutigiyaa kaanatap nampanganit. Paliihimatkut itqurnarutiut imiqmit pipkaidjutiyuq 95 pusantmik hivayaqtauyut paliihiliqiyullu nunavunmi.

Nutqaqtitauyuq Qayangnautinganik uqaqtaillut nampanganit hingaiyaqhimayut arnat imiqtut taimaa hivulliqpaangani pingahunnik tatqirhiutingani hingaiyaqtillugit, avatqumayuqlu atauhiqmit hitaangutitit nutaqqat inuuhimayut Nunavunmi naunaiqhimayut Imirnirmit Ilumiutarlirniqhimayut (FASD), taimailivaktuq arnaq imirumi hingaiyaqhimatilluni. Imiinaqniqlu pipkaidjutivaktuq in’ngummainnaqhimayuq inminiiqtiplunilu Nunavunmi.

Ayurnaqpiaqtumik, Nutqaqtitauyuq Qayangnautinganik naunaiqtaa qayangnaqpiaqtumik pipkaidjutiyuq imiinaqniqmut ilanginnik. Inuuliriyiitkut itqurnarutiyut 90 pusantnguyut nutaqqat hapummiutiniqmut pipkaidjutauyut angayuqqaangit imiqninnganut. Nutaqqat angayuqqaalgit imiinaqtumik qayangnaqtumik piplutik pipkaidjutigiyut inuuhingit tamaat ayurhautipkaiyut, unalu inmiknik nakuugiyuknaiqhutik, avaliingaaqtumik in’ngummainnaqhimayumiklu.

Quayimagiaqaqtugut/Ujjiqsuqta pitqungitait inuit imiqtukhaungittut. Piyuq ilihapkailugit Nunavummiut qayangnaittumik inungnullu munariniqmik imiriami ikikliyuumiutiniaqtuq qayangnautinga tahapkuat imirumayunut. Tautuktuuyaarutinga Nunavummiut ilihimaliriamiknni ayuiriamikni atuqtakhait munariniq ublumi, atuliqtitauliqlugu munarininnga qayangnaittumiklu aturninnga imiqmik hivunikhaptiknut.